دانستنی‌ها

تایر در گذر زمان

تایر، قسمتی از بدنهٔ یک وسیلهٔ نقلیه است که با هدف محافظت از چرخ و عملکرد بهتر وسیلهٔ نقلیه در زمانی که چرخ خودرو در تماس با زمین است به‌صورت حلقه بر دور چرخ  قرار گرفته است. تایرها با سطح زمین همواره در تماس اند و با کاستن از شدت ضربات ناشی از عوارض جاده و تحمل بار واردشده، حرکت چرخ و جابه‌جایی وسیلهٔ نقلیه را بسیار آسان می‌کند.

تایر ها در گذر زمان عموما به چهار نوع چوبی، استیل، آلیاژی و بدون هوا تقسیم می شود.

 باروی کار آمدن چرخ های استیل، تایرهایی که می بایست روی چرخ تعبیه می شدند تا عملکرد جابه جایی وسایل نقلیه را بهبود بخشند، رواج یافتند تا بخشی از چرخ خودرو باشند که خود به مرور زمان شاهد تحول بوده است.

تاریخچه تایر یا لاستیک خودرو

آغاز روی کار آمدن تایر را در قرن 19 و لاستیک هایی میباشد که بر روی  چرخ های چوبی و فلزی درشکه ها قرار می گرفتند تا از سواری خشک و خشن جلوگیری نماید، اما لاستیک های آن زمان  تحت تاثیرعواملی از جمله آب و هوا و فصول سرد و گرم کارایی خود را از دست می دادند و عملا بی تاثیر می شدند.برای تهیه این چزخ ها ابتدا تایرهای فلزیِ گاری را گرم می‌کردند تا منبسط شوند و سپس آنها را برروی چرخ‌های چوبیِ گاری نصب وسپس چرخ در آب فرومی‌رفت، انقباض فلز برروی چرخ باعت می‌شد تا آن دو به یک‌دیگر متصل و محکم شوند. در اتومبیل‌های ابتدایی و دوچرخه‌ها، از تایرهای لاستیکیِ توپُر استفاده می‌شد.

در اواسط قرن 19 بود که فردی به نام چارلز گودیر موفق به ساخت لاستیک‌هایی شد که شرایط روی کار آمدن نخستین تایرهای بادی در جهان را فراهم کرد؛این لاستیکها پس از هرنوع فشار به حالت اولیه خود باز می‌گشتند. رابرت ویلیام تامسون در سال ۱۸۴۵ میلادی تایر بادی را اختراع کرد و جان بوید دانلوپ در سال ۱۸۸۸ آن را تکمیل کرد که به تدیج این تایرهای بادی ابتدا در دوچرخه ها و سپس در خودروها مورد استفاده قرار گرفت. 

لاستیک‌های جدا شدنی

ادوارد میشلن در سالهای انتهایی قرن 19 لاستیک بادی جدا شدنی را اختراع کرد و نخستین بار ایده خود را بر روی دوچرخه پیاده نمود.

آجدار شدن تایرها

با رواج تایر در صنعت خودروسازی، بالطبع آن سرعت بالای خودروها قابل قیاس با دوچرخه ها نبود و همین امر نیاز به پایداری و کشش تایرها در شرایط آب و هوایی مختلف را تا اینکه در سالهای نخسین از قرن 20 میلادی شرکت کانتیننتال نخستین لاستیک های آجدار را تولید و به بازار عرضه کرد.

کمپانی Goodrich با استفاده از لاستیکهای سنتزی در سال 1947 تایرهای بدون لوله را به بازار معرفی کرد و کمپانی دونالد نیز در سال 1953 و در اروپا به این هدف دست یافت. بیست سال بعد کمپانی با نام دنوو تایرهایی با قابلیت حرکتی بالا را معرفی نمود و به موفقیت‌هایی نیز در این زمینه دست پیدا کرد. البته تا اواخر این قرن استفاده چندانی از این تایرها نشد.

کمپانی میشلین در سال 1949،تایر های رادیال را معرفی نمود. تحقیقات لازم برای ساخت این تایر ها در طی جنگ جهانی و دوران سلطه المانی ها صورت گرفت.

از ویژگی های این تایرها می‌توان به قابلیت چرخشی بالاتر، مقاومت چرخشی پایین‌تر (عامل موثر در کاهش مصرف سوخت)، کیفیت بالاتر در مقایسه با لاستیک های بایاس اشاره کرد.

همچنین از آنجایی که این لاستیک‌ها در مقایسه با انواع بایاس با استفاده از فناوری های پیچیده‌تری ساخته شده اند، هزینه آنها نیز 45 درصد بیشتر است.

مصرف لاستیک‌های رادیال در طی سال‌های 1949 تا 1969در تمام دنیا به جز امریکا رایج بود.

Michelin در فرانسه، Bridgestone در ژاپن ، Pirelli در ایتالیا و کمپانی Continental در آلمان همگی به تولید کننده های موفقی در زمینه تایر های رادیال تبدیل شدند و این در حالی بود که امریکا همچنان از لاستیک‌های بایاس استفاده می‌کرد.

تحول ساختاری تایرها

تایرها را از نظر ساختار می توان به انواع رادیال، بایاس، تیوبلس و بدون هوا تقسیم کرد.

A) رادیال(RADIAL)

در تولید این نوع از تایرها رشته‌هایی از جنس نخ یا سیم فولادی با زاویه 90 درجه بر روی تایر نصب می گردد. تولید این نوع تایر آغاز عرضه بی ایراد ترین نوع از این تایر ها به سال 1950 میلادی بر می گردد.  تایر های رادیال به دلیل مزایای ویژه نسبت به تایر های بایاس، بسیار رواج یافته اند و از مزایای آنها می توان به مصرف سوخت کم،  پایداری حرکتی خوب، رانندگی راحت، دوام و طول عمر زیاد، شتاب گیری و ترمز گیری سریع و مطمئن، فرمان پذیری مناسب ومقاوم در مقابل پنچری اشاره کرد.

B) بایاس(BIAS)

درتولید این نوع از تایرها امتداد نخهای لایه با خط مرکزی تایر زاویه مورب می سازد و قرار گیری لایه ها روی یکدیگر به صورت ضربدری می باشد. جنس نخ لایه ها از نایلون است و در بدنه تایر به جز در ناحیه طوقه ها از سیم فولادی استفاده نمی شود. تولید این نوع تایرها نیز توسط شرکت گودیر برای ایالات متحده ای که ابتدا روی خوش به تایرهای سفت رادیال نشان نداد صورت گرفته است. خودروسازان آمریکایی به دلیل سفت‌تر بودن لاستیک‌های رادیال از بکار بردن آن‌ها در محصولات خود خودداری می‌کردند چراکه سیستم تعلیق خودروها باید مجدداً و با توجه به ویژگی‌های لاستیک‌های رادیال مهندسی و طراحی می‌شد. اما بحران نفتی، سرانجام آمریکایی ها را نیز به استفاده از تایرهای رادیال به خاطر پایین آمدن مصرف سوخت مجبور کرد.

C) تیوبلس (فاقد تیوب)

رفته رفته تیوب ها نیز از داخل تایرها رخت بر بستند و شرکت گودیر موفق به تولید و عرضه تایرهای فاقد تیوب شد.

D) تایرهای بدون هوا

چند سالی است که زمزمه های حذف هوا از داخل تایرها بر سر زبان افتاده است و نمونه های زیادی از تایرهای بدون هوا معرفی شده است. اما نکته ای که بدیهی است آن است که خیلی زود شاهد این سبک تایرها در خودروها خواهیم بود؛ اتفاقی که هنوز فقط بر روی موتورسیکلت ها، دوچرخه ها و نمونه ها اندکی از خودروها مورد تست و بررسی قرار گرفته است.

بازگشت به لیست

پست های مرتبط